Σάββατο 7 Ιουλίου 2007

Σελίδα 7

Όλα αυτά βέβαια είχαν ως αποτέλεσμα οι άνθρωποι πλέον να παράγουν όχι μόνο για την διαβίωσή τους, αλλά και για πλουτισμό με τις όποιες συνέπειες.

Κλείνοντας αυτός ο κύκλος της εξέλιξης των ανθρώπων, άρχισε να ανοίγει ένας άλλος με θέματα όπως ποιοί, πώς και γιατί διαχειρίζονται την λειτουργία των κοινωνιών, ποιές θα πρέπει να είναι οι σχέσεις συνύπαρξης ανθρώπων και ζώων, της διαχείρισης των αγαθών και της ηθικής υπόστασης της ζωής γενικότερα.

Με λίγα λόγια, μπαίνει ο ρόλος της θρησκείας, που δίνει απαντήσεις πέραν των άλλων, στα θέματα διατροφής, νηστειών και τελετουργιών, γιατί για την συγκεκριμένη περίοδο που μιλάμε, ο ιερέας, ο μάγος της φυλής, ο ιεροφάντης είναι και ο γιατρός και ο αλχημιστής και ο πανεπιστήμονας που κατείχε την γνώση και έπρεπε με κάποιο τρόπο να την περάσει στον κόσμο επιρροής του για το κοινό καλό. Κοινό καλό νοούνταν τα θέματα υγείας, διαχείρισης αγαθών, διαχείρισης ζώων κ.τ.λ.


Η ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥΣ ΧΡΟΝΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

Ιστορικά στοιχεία για την Ελλάδα επίσημα έχουμε από το – 5.000, ενώ ανεπί-σημα, αλλά δημοσιευμένα από το – 12.000 και εντεύθεν. Είναι φυσικό και επόμενο λοιπόν να μπορούμε να δώσουμε σχετικές πληροφορίες για την Ελληνική Διατροφή από την περίοδο που έχουμε γραπτά μνημεία, απεικονίσεις, αγάλματα,επιγραφές κ.τ.λ. Σε μια επιγραφή που βρέθηκε έξω από τα τείχη της φημισμένης Μυκηναϊκής Ακρόπολης γίνεται αναφορά στα συμπόσια και τα συσσίτια σε διάφορες πόλεις της Αρχαίας Ελλάδας.

Τα συσσίτια της Σπάρτης ήταν μικρές ομάδες οργανωμένες από την Πόλη - Κράτος σύμφωνα με το τελετουργικό του «Συντρώγειν» και του «Συμπίνειν».

Οι ομάδες αυτές αποτελούσαν την θεμελιώδη πολιτική θρησκευτική και στρατιωτική οργάνωση του κράτους.

Τα συσσίτια της Σπάρτης έχουν συμποσιακό χαρακτήρα και αντικατοπτρίζουν τις πολιτικές και κοινωνικές δομές της Πόλης - Κράτους.

Υπήρχε νομοθετημένη μεθοδολογία με λεπτομέρειες με σειρά από θρησκευτικούς και συνεστιακούς νόμους από τον 7ο π.χ. αιώνα που ίσχυσε μέχρι και την Ρωμαϊκή περίοδο. Η επιτροπή του εκάστοτε συμποσίου αναλάμβανε την προμήθεια των γευμάτων, το ημερολόγιο των θυσιών, τα οικονομικά θέματα, τα θέ-ματα συζήτησης του εκάστοτε συμποσίου.

Στην Αθήνα τα πράγματα είναι διαφορετικά κατά τον Πλάτωνα. Εχουμε την διατροφή στο σπίτι και την διατροφή σε δημόσιο χώρο και σε χώρους της αριστοκρατίας που συνοδεύεται με φιλοσοφικά και κοινωνικά θέματα.

Η διατροφή στο σπίτι γίνεται με αγαθά τα οποία καλλιεργούνται ή αποθηκεύονται ανάλογα με την εποχή και κρέατα ή ψάρια της περιοχής όπου κατοικούν.

Η διατροφή στα δημόσια δείπνα είναι άμεσα συνδεδεμένη με φρούτα, λαχανικά και καρπούς της εκάστοτε εποχής που τελείται και με μια ζωοθυσία και με την κα-τανάλωση του κρέατος των σφαγίων. Απαραίτητο στοιχείο των δείπνων αυτών είναι η οινοποσία.

Παράλληλα δε βασικοί κανόνες για την ζωοθυσία είναι το ζώο που θυσιάζεται προς τιμήν της εκάστοτε θεότητας να είναι: αυτό που δεν μπορεί να βγάλει το χειμώνα, δεν μπορεί να αναπαραχθεί, δείχνει στοιχεία αγριότητας και επιθετικότητας προς τα άλλα ζώα και τους ανθρώπους.

Στα δείπνα αυτά μπορούν να συμμετέχουν Δημόσια και Λαϊκά πρόσωπα από τα οποία όμως απουσιάζει ο λόγος.

Η διατροφή στα συμπόσια είναι εντελώς διαφορετική. Τα συμπόσια στην Αθήνα έχουν θρησκευτικό, διαλογιστικό, κοινωνικό και πολιτικό χαρακτήρα με έναν ιδιαίτερο κόσμο του πνεύματος και της σοφίας. Την στιγμή που προσφέρεται σπονδή και τραγουδιέται ο παιάνας μπαίνουν οι δεύτερες τράπεζες με τα εδέσματα τα οποία έχουν αγαθά εποχής με αποχή κρέατος και «οίνον κεκραμένον», ώστε να αναδειχθούν οι διαλογικές και διαλογιστικές συζητήσεις των συμποσιαζομένων που ήταν προγραμματισμένες.

Δεν είναι τυχαίο που αυτή την περίοδο, 7ο – 2ο αι. π.Χ., αναπτύσσονται φιλοσοφικές και θεολογικές προσεγγίσεις, οι οποίες ένα από τα πλέον απαραίτητα στοιχεία εξέλιξης της κάθε ανθρώπινης ύπαρξης, θεω
ρούν την διατροφή, την άσκηση και την περιποίηση του σώματος. Εξ ου και το γνωστό γνωμικό του Χείλωνος «Νούς Υγιής εν Σώματι Υγιεί».

Κατά τους Ελληνιστικούς Χρόνους, ο Μέγας Αλέξανδρος και οι διάδοχοί του, διέδωσαν στον τότε γνωστό κόσμο τον Ελληνικό Πολιτισμό, ο οποίος αναμείχθηκε με τα στοιχεία των λαών από όπου πέρασε.

Ετσι ο Ελληνικός τρόπος ζωής και η διατροφή του πέρασε σε χώρες και λαούς του τότε γνωστού κόσμου. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα αφ’ ενός τον εμπλουτισμό της Ελληνικής διατροφής με νέα στοιχεία (αγαθά, ήθη και έθιμα, τρόποι μαγειρέ-ματος κ.τ.λ. και αφ’ ετέρου την αλλοίωση της αυθεντικότητας της Ελληνικής διατροφής, που ήταν εναρμο-νισμένη με την φύση, τα μυστήρια, την τελετουργία των συσσιτίων και των συμποσίων.

Κατά την Ρωμαϊκή περίοδο στην Ελλάδα, τα συμπόσια, τα δείπνα και τα συσσίτια έχασαν την αίγλη τους και την ποιότητά τους. Μπήκαν εσωτερικοί κανονισμοί, ποινές και πρόστιμα, που ρύθμιζαν τις φιλονικίες, τα γρονθοκοπήματα και τις ύβρεις, οι οποίοι όμως ρύθμιζαν ενέργειες εκτός του χώρου του συμποσίου.

Σύμφωνα με τον Florence Dupont, το συμπόσιο ήταν χώρος διφορούμενος εκτός του νόμου, αλλά όχι και εκτός του κόσμου του νόμου.

Κατά την εποχή του Μεσαίωνα, στην Ελλάδα και το Βυζάντιο, έχει επικρατήσει ήδη ο χριστιανισμός και βάζει τις δικές του δομές και γραμμές στη διατροφή, οι οποίες βασίζονται (συγκεκαλυμμένα) στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία και στα αρχαία ελληνικά μυστήρια, αλλά επηρεασμένες από την Ανατολή και κυρίως από Ιουδαία, Συρία και Αίγυπτο. Ετσι, αρχίζουν να χάνονται στα βάθη της ιστορίας οι βασικές αρχές της βιονομίας που ήθελαν την Ελληνική διατροφή εναρμονισμένη με την φύση, το περιβάλλον, τις εποχές, τις σπονδές και τις επωδούς που προηγούν-ταν ή έπονταν στα αρχαία ελληνικά μυστήρια.

Στην Ευρώπη την ίδια περίοδο, η οργάνωση των κοινωνιών στηρίζεται στα λατιφούντια, όπου οι γαιοκτήμονες και η εκκλησία αποφάσιζε πώς θα γινόταν η νομή της τροφής. Οπότε και η διατροφή χωρίζεται στη διατροφή των αγροτών, που ήταν εξαιρετικά αρχαϊκή (σιτηρά, ζύθος, οίνος λάγγερο, χυμοί

Δεν υπάρχουν σχόλια: